Co to są zielone obligacje?
Zielone obligacje to papiery wartościowe emitowane przez emitenta, którym może być np. hotel. Różnią się od „klasycznych” obligacji celem, na który przeznaczone będą środki pozyskane wskutek ich emisji. Jest nim bowiem przedsięwzięcie zmierzające do pozytywnej zmiany stanu środowiska naturalnego.
Podstawy prawne
Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie dotyczące emisji obligacji jest ustawa o obligacjach[1]. Ustawa ta nie zawiera jednak specjalnych norm dedykowanych zielonym obligacjom. Podlegają one zatem wyrażonym w niej zasadom ogólnym. Zgodnie z ustawą obligacje mogą być emitowane m.in. przez osoby prawne (np. spółki z ograniczona odpowiedzialnością lub spółki akcyjne), w tym osoby prawne mające siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prowadzące działalność gospodarczą lub utworzone wyłącznie w celu przeprowadzenia emisji obligacji, a także spółki komandytowo-akcyjne.
Jednym z najważniejszych dokumentów związanych z emisją obligacji są warunki emisji, które określają świadczenia wynikające z obligacji, sposób ich realizacji oraz związane z nimi prawa i obowiązki emitenta i obligatariuszy. Emisja obligacji może nastąpić w trybie oferty publicznej papierów wartościowych lub przez proponowanie nabycia obligacji w inny sposób (tzw. emisja prywatna).
Zielone obligacje mogą być emitowane jako niezabezpieczone lub zabezpieczone. Zakres zabezpieczeń honorowanych przez inwestorów (obligatariuszy) jest niejednokrotnie szerszy niż w przypadku np. kredytów bankowych. Pod tym względem emisja obligacji charakteryzuje się znacznie większą elastycznością. Środki pozyskane z emisji obligacji mogą być przeznaczone na finansowanie lub refinansowanie projektów prośrodowiskowych. Istnieje zatem możliwość pozyskania kapitału z emisji zielonych obligacji zarówno na inwestycje planowane, jak i na te, które zostały wykonane przed emisją. Co więcej emisja obligacji na inicjatywy ekologiczne może być częścią emisji „klasycznej”.
Międzynarodowe wytyczne
W celu zwiększenia wiarygodności emisji zielonych obligacji może ona zostać przeprowadzona z uwzględnieniem wytycznych opracowanych przez UE lub międzynarodowe organizacje, np.: International Capital Market Association (ICMA) lub Climate Bonds Initiative (CBI). Warto podkreślić, iż stosowanie powyższych wytycznych jest dobrowolne, jednakże emisja przeprowadzona w oparciu o wytyczne wpływa na jej wiarygodność, co ma stanowić dodatkową zachętę dla inwestorów.
Jedne z najbardziej popularnych wytycznych dotyczących emisji zielonych obligacji opracowane zostały przez ICMA w formie dokumentu pod nazwą Green Bond Principles. Ich celem jest zapewnienie przejrzystości, jawności i sprawozdawczości, które służą promowaniu spójności rynku zielonych obligacji[2]. Zasady obejmują cztery kluczowe obszary: wykorzystanie środków, proces oceny i selekcji projektów, zarządzanie środowiskiem oraz raportowanie. Emitent w dokumencie ramowym powinien wykazać, iż emisja nastąpi z ich poszanowaniem. Istotnym elementem emisji obligacji w zgodzie z GBP jest także korzystanie z zewnętrznych audytorów, potwierdzające jej zgodność z ww. zasadami.
GBP wyróżniają kilka podstawowych celów środowiskowych (łagodzenie zmian klimatu, dostosowanie do zmian klimatu, ochrona zasobów naturalnych, ochrona bioróżnorodności oraz zapobieganie powstawaniu zanieczyszczeń i ich kontrola), którym służyć mają zielone projekty. Przykładowa lista kategorii projektów obejmuje rodzaje projektów najczęściej finansowanych przez zielone obligacje. Są to m.in.: energia odnawialna (w tym produkcja, przesył, urządzenia i produkty), efektywność energetyczna (np. wydajność energetyczna budynków, magazynowanie energii, sieci ciepłownicze), zapobieganie powstawaniu zanieczyszczeń i ich kontrola (np. ograniczenie zanieczyszczeń powietrza, ograniczenie ilości odpadów), zrównoważone zarządzanie żywymi zasobami naturalnymi oraz wykorzystaniem gruntu, ochrona bioróżnorodności lądowej i wodnej, czysty transport, zrównoważone gospodarowanie zasobami wodnymi i ściekami, dostosowanie do zmian klimatu, produkty, technologie produkcji oraz procesy wydajne ekologicznie i/lub dostosowane do gospodarki o obiegu zamkniętym, zielone budynki.
Rozwijający się trend
Pozyskiwanie kapitału na realizację przedsięwzięć zmierzających do pozytywnej zmiany stanu środowiska naturalnego zyskuje na popularności. Inwestorzy w coraz większym stopniu domagają się możliwości inwestowania odpowiedzialnego społecznie. Emitenci zielonych obligacji postrzegani są jako liderzy zrównoważonego rozwoju. Wśród podmiotów inwestujących w zielone obligacje coraz większą aktywność wykazują tzw. zieloni inwestorzy, dla których zwrot z inwestycji jest równoważony z korzyściami jakie ta inwestycja przyniesie dla środowiska. Filozofia inwestowania ewoluuje w kierunku prośrodowiskowej. Coraz częściej firmy inwestycyjne ustalają określoną pulę finansowania, która ma zostać przeznaczona na zielone projekty, ograniczając lub stopniowo odchodząc od finansowania inwestycji mających negatywny wpływ na środowisko. Powyższy sposób finansowania może okazać się konkurencyjny w porównaniu np. do dotacji unijnych.
Zielone obligacje w branży hotelarskiej
Emisje zielonych obligacji były już przeprowadzone w branży hotelarskiej. W roku 2019 Grupa Pestana SGPS SA jako pierwsza globalna grupa hotelowa wyemitowała zielone obligacje zgodnie z zasadami ICMA. Środki pozyskane z emisji mają zostać przeznaczone na refinansowanie dwóch opracowanych od podstaw innowacyjnych projektów: Pestana Tróia Eco-Resort i Pestana Blue Alvor. Emisję zielonych obligacji przeprowadziła także firma Whitbread – właściciel marki hotelowej Premier Inn-owner – finansując w ten sposób m.in. inwestycje podniesienia standardu budynków, wdrożenia projektu oszczędzania wody, podniesienia efektywności energetycznej (m.in. przez instalację pomp ciepła, kuchenek elektrycznych zmniejszających emisję gazu).
Prośrodowiskowe hotele w Polsce
Inwestycje w prośrodowiskowe projekty są coraz bardziej popularne także na rodzimym rynku hotelarskim. Wiele operatorów decyduje się na rozwiązania wspierające środowisko naturalne. Np. w Hotelu Ramka w Poznaniu zainstalowano ograniczające straty energii szyby elewacyjne, kolektory słoneczne i ogniska fotowoltaiczne, a w Hotelu Uroczysko 7 Stawów w Zakopanem funkcjonuje oczyszczalnia biologiczna.
Rozwój zielonych obligacji i innych form zielonego finansowania będzie sprzyjał realizacji zielonych projektów. Warto rozważyć czy pojawiające się możliwości pozwolą wykonać prośrodowiskowe inwestycje w hotelu.
[1] Ustawa o obligacjach z dnia 15 stycznia 2015 r. tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 1208
[2] Green Bond Principles 2018
O autorze
