Szklany klosz (Sylvia Plath, 1963)
gatunek: powieść, autobiografia, fikcja autobiograficzna
Książka jest opowieścią o uczuciach i sytuacjach, które towarzyszyły Sylvii podczas jej wyprawy do Nowego Jorku i powrotu do rodzinnego Bostonu. Jest to fikcja autobiograficzna – główną bohaterką jest Esther Greenwood lecz historia oparta jest na osobistych przeżyciach autorki. Akcja toczy się w latach 1951-1952, kiedy to Esther otrzymuje stypendium, które zapewnia jej wyjazd na staż do redakcji pisma dla kobiet. Udaje uciec jej się z małego miasteczka, w którym żyła dotychczas i zobaczyć, jak wygląda życie poza jego granicami. Opisane jest jej życie w ciągłym biegu, nieudany związek ze studentem medycyny, którego uważa za hipokrytę i w końcu ich oddalenie się od siebie. Bezsilność i przytłoczenie nowym życiem w końcu skutkują popadaniem w coraz głębszą chorobę psychiczną i obłęd. Opowieść o trudach, z jakimi zmagamy się każdego dnia i o tym, jak nie dla każdego „proste” czynności mogą być tak łatwe, jak dla reszty.
Myszy i ludzie (John Steinbeck, 1937)
gatunek: powieść, dramat
Wydana w 1937 roku powieść amerykańskiego pisarza i noblisty, uważana za najbardziej wybitne z jego dzieł. Opowiada historię George’a i Lenniego – dwóch przyjaciół, którzy zarabiają na żywo szukając dorywczej roboty na ranczach w czasach wielkiego kryzysu w latach 30-tych. Autor przedstawia portret dwóch mężczyzn – George, zorganizowany, mądry i pracowity, czuje się w obowiązku opiekować się Lennim, który jest lekko upośledzony. Lennie, który nie potrafi oszacować swojej siły, kilkakrotnie przez przypadek zabija drobne zwierzęta nie zdając sobie z tego sprawy. Jeden wypadek jednak zaognia sytuację w miasteczku i George musi podjąć decyzję jak najlepiej wyplątać ich z tych kłopotów.
Pokuta (Ian McEwan, 2001)
gatunek: powieść, proza psychologiczna, powieść społeczna
Powieść, która została uznana przez wielu krytyków za arcydzieło, szczególnie ze względu na plastyczność i barwną opisowość, jaką stosuje autor. Akcja rozgrywa się w roku 1935, Anglia znajduje się u progu wojny z Hitlerem a trzynastoletnia Briony Tallis jest przypadkowo świadkiem sceny pomiędzy swoją starszą siostrą a synem sprzątaczki. To, co w jej wyobraźni było sceną miłosną szybko zostaje nad interpretowane przez jej młody umysł. Jej domniemania wypowiedziane na głos skazują niewinnego mężczyznę na więzienie a rodzinę na nieodwracalny rozłam. Następnie przenosimy się do czasów II Wojny, kiedy Briony jest pielęgniarką i początkującą pisarką, która świadoma zła i krzywdy, które wyrządziła wielu osobą szuka pokuty w pisarstwie. Kolejne wersje jej własnej powieści z każdym dniem przybliżają ją do tego, co naprawdę miało miejsce lata wcześniej.
Droga (Cormac McCarthy, 2006)
gatunek: fantastyka postapokaliptyczna, proza apokaliptyczna
Niezwykle adekwatna w dzisiejszych czasach powieść o wędrówce ojca i syna w czasach, kiedy nie zostało już nic poza nadzieją. Ich podróż każdego dnia opiera się na wierze, że tam, gdzie zmierzają znajdą innych ludzi i jakieś perspektywy normalnego życia. Każdego dnia przebijają się resztkami sił przez spalone na popiół resztki tego, czym była kiedyś nasza cywilizacja. Niezwykle oddziaływujące na wyobraźnie, barwne opisy skłaniają do refleksji. Do refleksji nad naszym społeczeństwem, nad postępowaniem i nad tym, jak bierzemy wygodne życie za pewnik.
Ciotka Julia i skryba (Mario Vargas Llosa, 1977)
gatunek: powieść, proza humorystyczna
Mario, 18-letni student prawa, pracujący w wytwórni radiowej, marzy o zostaniu pisarzem. Poznaje swoją daleką ciotkę, która przeprowadziła się z Boliwii po rozwodzie – 32-letnia Julia roztacza wokół siebie wdzięk, który sprawia, że młodzieniec szybko się w niej zakochuje. Miłość, choć bez szans na akceptację ze strony rodziny i społeczeństwa, szybko rozkwita. Z drugiej strony obserwujemy jego znajomość ze sprowadzonym autorem niezwykle popularnych radiowych słuchowisk, Pedrem Camachem. Rozdziały przeplatane są fragmentami rzeczonych audycji a całość tworzy prześmieszną parodię ówczesnej popkultury – dodatkowo jest to powieść autoironiczna. Vargas Llosa ożenił się będąc w podobnym wieku, również ze starszą daleką ciotką, Julią Urquidi Illanes.
Skafander i motyl (Jean-Dominique Bauby, 1997)
gatunek: autobiografia, biografia, pamiętnik
Autobiograficzna powieść, swojego rodzaju pamiętnik opisujący życie Jean’a-Dominique’a Bauby’ego, redaktora naczelnego magazynu „Elle”. W skutek śpiączki po udarze, autor cierpki na zespół zamknięcia – stan, w którym pacjent wciąż zachowuje zdolność myślenia, jednak ze względu na paraliż nie jest w stanie się poruszać. Jego jedynym sposobem na kontakt ze światem zewnętrznym jest poruszanie lewą powieką. Ten sposób pomaga mu wraz z terapeutką wypracować sposób komunikacji. Ta żmudna metoda staje się jego sposobem na napisanie autobiografii i opowiedzenie światu o swoim wspaniałym życiu i o cierpieniu i samotności, które nastąpiły później.
Ptasiek (Wiliam Wharton, 1978)
gatunek: powieść psychologiczna
Ptasiek, w skutek ciężkich przeżyć na wojnie, cierpi na schizofrenię. Wydaje mu się, że jest ptakiem, który prowadzi normalne życie. Nikt, nawet Al, przyjaciel z dzieciństwa, również weteran, nie potrafią zrozumieć jego zachowania. Opowieść o przyjaźni i marzeniach, szaleństwie i wojnie. Historia człowieka, któremu obsesyjna miłość do ptaków umożliwia ucieczkę od dramatu rzeczywistości.
Przeczytaj także: Seriale, które warto nadrobić, część 2