Lecznicze właściwości lukrecji gładkiej znane są już od czasów starożytności. W ostatnich latach, szczególnym dużym zainteresowaniem cieszy się izolowany z korzenia lukrecji kwas glicyryzynowy. Związek ten stosowany jest nie tylko w medycynie, ale także w kosmetologii i dermatologii estetycznej. Spośród wielu aktywności, kwas glicyryzynowy działa nawilżająco, łagodząco, przeciwobrzękowo, wspomaga leczenie trądziku, a także opóźnia procesy starzenia się skóry.
Niepozorna lukrecja gładka
Lukrecja gładka (łac. Glycyrrhiza glabra L.) to roślina z rodziny motylkowatych, występująca na terenie Europy oraz Azji Mniejszej. Jej nazwa pochodzi od greckich słów glykos – słodki oraz rhiza – korzeń. W Polsce lukrecja określana jest potocznie jako tzw. „słodkie drzewo” czy „słodki korzeń́”.
W medycynie i farmacji od wielu lat wykorzystywany jest korzeń lukrecji. Wykazano w nim obecność ponad 400 związków biologicznie czynnych. Zaliczamy do nich m.in. saponiny, kumaryny, flawonoidy, olejek eteryczny i polisacharydy. Szczególnie dużym zainteresowaniem cieszy się jednak kwas glicyryzynowy.
Czym jest kwas glicyryzynowy?
Kwas glicyryzynowy, czyli glicyryzyna, to związek o wzorze C42H62O16 należący do grupy saponin triterpenowych. W korzeniu lukrecji gładkiej występuje naturalnie w postaci soli potasowej, magnezowej lub wapniowej. Ma charakterystyczny słodki smak. Z uwagi na tę właściwość wykorzystywany jest w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym jako substancja poprawiająca walory smakowe (tzw. corrigens smaku). Obecność hydrofilowego (lubiącego wodę) łańcucha cukrowego natomiast sprawia, że glicyryzyna bardzo dobrze wiąże cząsteczki wody. Cecha ta wykorzystywana jest do produkcji wielu kosmetyków. Ponadto często stosowane są w kosmetyce także pochodne glicyryzyny, w tym jej sole, estry oraz kompleksy z alantoiną.
Kwas glicyryzynowy w kosmetologii
Z uwagi na zdolność zatrzymywania wody w skórze kwas glicyryzynowy jest bardzo częstym składnikiem kosmetyków nawilżających i ujędrniających. Szczególnie polecany jest do pielęgnacji skóry problemowej oraz dojrzałej. Sama glicyryzyna oraz jej pochodne (np. glabrydyna) wykazują dodatkowo właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne oraz przyspieszają gojenie się ran.
W badaniach in vitro i in vivo wykazano, że hamują wytwarzanie anionorodnika ponadtlenkowego inicjującego utlenianie komórek skóry, co odpowiada za jej przedwczesne starzenie. Ponadto, związki te hamują aktywność enzymów prozapalnych (w tym cyklooksygenazy i lipooksygenazy) oraz chronią przed promieniowaniem UVB. Z tego względu, glicyryzyna uważana jest za substancję przeciwstarzeniową i ochronną.
Inne właściwości glicyryzyny
Kwas glicyryzynowy posiada także działanie sebostatyczne (zmniejsza i reguluje wydzielanie sebum), przeciwbakteryjne i ściągające, przez co polecany jest do pielęgnacji skóry łojotokowej i trądzikowej. Ponadto, związek ten działa immunostymulująco, zmniejsza zaczerwienie i podrażnienie skóry oraz hamuje aktywność hialuronidazy – czyli enzymu rozkładającego kwas hialuronowy. Nie dziwi więc fakt, że glicyryzyna stosowana jest powszechnie w wielu kosmetykach oraz zabiegach anty-aging.
Przeczytaj także: Metaloproteinazy i ich inhibitory anti-aging
O autorze
