Choroby dietozależne to takie, na powstanie i rozwój których ogromny wpływ ma niewłaściwa dieta i jakość spożywanego pożywienia. Ponadto niebagatelne są błędy żywieniowe, z których najważniejsze to niewłaściwie skomponowane i zbilansowane menu, dostarczanie organizmowi zbyt dużej liczby kalorii w stosunku do zapotrzebowania i wydatkowanej przez niego energii.
Również ogromnym zagrożeniem dla wewnętrznej homeostazy jest spożywanie nadmiernej ilości cukru, soli, tłuszczów trans i nasyconych kwasów tłuszczowych oraz wysoko przetworzonej żywności, z dużą zawartością chemii. Jest to szczególnie niebezpieczne przy jednoczesnym zbyt małym przyswajaniu witamin i polifenoli, zwalczających wolne rodniki.
Do chorób dietozależnych zaliczamy otyłość, cukrzycę, choroby układu krążenia (nadciśnienie tętnicze i miażdżycę), osteoporozę oraz nowotwory złośliwe.
Nadciśnienie – groźna choroba dietozależna
Nadciśnienie tętnicze jest przypadłością, którą charakteryzuje okresowe lub stałe podwyższenie tętniczego ciśnienia krwi powyżej 140/90 mmHg. Przeważnie dotyka ona osoby pomiędzy 35. a 60. rokiem życia i w większości przypadków ma przebieg bezobjawowy. Co drugi mężczyzna i co trzecia kobieta w średnim wieku nawet nie wiedzą, że mają nadciśnienie tętnicze, warto więc tę kwestię monitorować i co jakiś czas poddawać się badaniu.
Jeżeli nasza dieta jest bogata w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego oraz sód, prowadzimy siedzący tryb życia, mamy predyspozycje genetyczne, palimy tytoń, żyjemy w permanentnym stresie czy występują u nas inne choroby jak np.: cukrzyca, czynniki te mogą spowodować rozwój chorób układu krążenia. Nadciśnienie tętnicze zwykle dotyka osoby, które jedzą dużo, tłusto i słono. Rzadko występuje wśród wegetarian. Odpowiednia profilaktyka może zminimalizować ryzyko zapadnięcia na tę chorobę. Jednym z najważniejszych zaleceń w tym obszarze jest zdrowe i prawidłowe odżywianie się.
Dieta na nadciśnienie walcząca z otyłością
Przyczyną nadciśnienia często jest otyłość. Sześć na dziesięć dorosłych osób z nadciśnieniem ma dwudziestoprocentową nadwagę. Właściwa dieta może temu zapobiec, jak również pozwoli kontrolować ciśnienie i normalnie funkcjonować. Utrata 1 kg masy ciała powoduje spadek ciśnienia o 2-3 mmHg, a 10 kg – aż o 20-30 mmHg. Warto więc zadbać o zrzucenie zbędnych kilogramów, a ciśnienie automatycznie się obniży i ustabilizuje. W tym celu należy zadbać o dietę i o odpowiednią ilość ruchu.
Jak obniżyć ciśnienie dietą?
Aby mieć prawidłową masę ciała przede wszystkim należy się zdrowo i regularnie odżywiać. Podstawą każdej diety powinny być warzywa i owoce (5 porcji dziennie). Są one istotne w diecie z wielu powodów, a jednym z ważniejszych jest zawarty w nich błonnik, który powoduje uczucie sytości, wspomaga pracę przewodu pokarmowego, zmniejsza stężenie cholesterolu we krwi i zwiększa wydalanie tłuszczu.
Ponadto duże znaczenie ma spożywanie produktów bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), których najwięcej jest w olejach roślinnych pozyskiwanych z nasion, orzechów czy kiełków, a ponadto w oliwie z oliwek, tłustych rybach i owocach morza. To bardzo zdrowe dla organizmu tłuszcze, a ich brak w diecie może wywołać wiele zaburzeń czynności narządów i tkanek, jak również reakcje zapalne.
Oprócz tego u osób z nadciśnieniem NNKT z grupy omega-3 obniżają ciśnienie tętnicze krwi – zarówno skurczowe, jak i rozkurczowe, odpowiednio o 4,0 mm Hg i 2,5 mm Hg.
Warzywa i owoce obniżające ciśnienie tętnicze
Z zasady dieta przy nadciśnieniu powinna być bogata w produkty, które obniżają ciśnienie. Do takich należą przede wszystkim następujące warzywa: czosnek, pomidory, papryka, buraki, cebula, rzodkiewki, sałata, brokuły, pietruszka, zielony groszek, seler (naciowy i korzeniowy) oraz kapusta pekińska. Większość z tych warzyw zawiera dużą ilość potasu, który obniża ciśnienie skurczowe o ok. 5 mmHg, a rozkurczowe o blisko 4 mmHg.
Potas również przyśpiesza wydalanie soli i wody, a co za tym idzie utratę nadwagi. Z potasem jednak muszą uważać osoby chorujące na nerki i dietę w tym przypadku najlepiej skonsultować ze specjalistą.
Do owoców, które obniżają ciśnienie, zalicza się przede wszystkim: żurawinę, rokitnik, aronię, cytryny i jarzębinę. Wszystkie one są bogatym źródłem witaminy C, której stały niedobór może powodować utrzymywanie się przez długi czas skurczu naczyń krwionośnych i być przyczyną nadciśnienia.
Jeżeli chodzi o inne rośliny lecznicze, to nieocenione przy nadciśnieniu będą: głóg, ziele ruty, jemioła, a także melisa. Wśród przypraw należy zwrócić uwagę na: paprykę chili, cynamon, kardamon, bazylię, majeranek, lawendę lekarską oraz oregano.
Żywność, której należy unikać
Przy nadciśnieniu trzeba znacznie ograniczyć wszystkie rafinowane produkty, takie jak: białe pieczywo, makarony z białej mąki, biały ryż, olej rafinowany. Całkowicie z diety powinny zniknąć słodycze, fast foody, słone przekąski typu chipsy, czy orzeszki ziemne, jak również wysoko przetworzona żywność (zupy w proszku, gotowe sosy, koncentraty, produkty konserwowane itp.). Oprócz tego należy wyeliminować pełne mleko i jego przetwory (również żółty ser) oraz tłuste mięsa i wędliny. Ponadto należy unikać kawy i alkoholu.
Przeczytaj także: Dieta antydepresyjna, czyli dieta na dobry humor
O autorze
